Promotie: vroege gezinsinterventies helpen crisis opname bij jongeren voorkomen
Kinder- en jeugdpsychiater Pety So is gepromoveerd aan de Erasmus Universiteit. Met haar onderzoek binnen de psychiatrische crisisdienst biedt Pety meer inzicht in de minderjarigen die hier terecht komen voor een acute beoordeling. Ook biedt het onderzoek handvatten voor verbetering. Zo blijkt een beoordeling buiten huis en gezinsontwrichting de kans op acute psychiatrische opname vergroten. Het advies? Pety: “Zet in op meer beoordelingen thuis in de eigen omgeving en vroege gezinsinterventies.”
In haar werk als psychiater zag Pety So de afgelopen jaren een toename in minderjarigen die worden aangemeld voor een acute beoordeling bij de crisisdienst. “Dat baarde me zorgen”, zegt ze. “In eerste instantie zijn de klachten van deze kinderen vaak te verhelpen binnen de reguliere zorg. Door de lange wachtlijsten lopen de klachten echter op en belanden kinderen uiteindelijk bij de crisisdienst. Daar aangekomen blijkt dat de professionals niet altijd voldoende toegerust zijn om met deze jonge doelgroep om te gaan.”
Onzekerheid professionals
Uit het onderzoek blijkt dat professionals bij de crisisdienst zich onzeker voelen, vooral bij kinderen jonger dan 12 jaar en hun gezin. Ze vinden het lastig om te beoordelen welk gedrag nou eenmaal bij de leeftijd hoort en welk gedrag aanleiding geeft tot verdere beoordeling. Hier mist kennis en ervaring. Een deel van de oplossing ligt in een betere integratie van de 24/7 crisisdienst in de reguliere jeugdzorg. Pety raadt hierbij aan om een kinder- en jeugdpsychiater beschikbaar te stellen als back-up of vraagbaak.
Aanmeldingen op crisisdienst voorkomen
Om het aantal aanmeldingen bij de crisisdienst verder terug te dringen, doet Pety een aantal aanbevelingen. De eerste stap is het versterken van de capaciteit van de reguliere zorg, zodat zij zelf de acute beoordeling kunnen afhandelen. Ook gezinsontwrichting is een risicofactor. Pety: “Ook al is er bij de jongere sprake van een psychiatrische stoornis, vaak ligt de sleutel om crisis te voorkomen of om uit de crisis te geraken bij het gezin/ in de omgeving!”
Welke kinderen komen terecht op de crisisdienst?
Het blijkt dat vooral adolescenten tussen de 13 en 18 jaar op de crisisdienst komen. Het merendeel bestaat uit meisjes. De voornaamste redenen voor doorverwijzing zijn risico op zelfmoord of zelfbeschadiging.
Slechts 5 procent van alle aanmeldingen betreft kinderen tussen 4 en 12 jaar. Hier bestaat het merendeel uit jongens. Bij een derde van hen is sprake van een gedragsstoornis.
Aandacht voor autisme en comorbiditeit
Pety besteedt in haar onderzoek extra aandacht aan jongeren met autisme. Hoewel deze groep vaak ook kampt met andere problemen, blijven die bij crisisbeoordelingen nog vaak onder de radar. “Dit vraagt om gerichte screening op comorbide stoornissen, relationele problemen, misbruik of bijvoorbeeld cyberpesten”, zegt ze. “Ook ambulante zorg kan hierin een rol spelen. Door tijdig te signaleren, kan een crisissituatie voorkomen worden.”